QUANGDUC32

Bệnh viêm da cơ địa là bệnh da liễu với nhiều thể như chàm thể tạng, vẩy nến, á sừng, chàm eczema...với rất nhiều biểu hiện ngoài da gây ra rất nhiều dau đớn và khó chịu cho người bệnh... Điểm đặc trưng của viêm da cơ địa là hay tái phát và bệnh nhân mắc bệnh này ngay từ nhỏ nên việc điều trị gặp nhiều khó khăn hễ gặp điều kiện thuận lợi bệnh lại tái phát chính v́ thế mà việc điều trị viêm da cơ địa chỉ mang tính chất tạm thời. Tuy nhiên gần đây việc điều trị viêm da cơ địa bằng đông y có nhiều tiến triển tốt. Sau đây là những điều cần biết về bệnh viêm da cơ địa




Những điều cần biết về viêm da cơ địa:


- Tỷ lệ hiện mắc: Hiện nay, chưa có nghiên cứu về tỷ lệ hiện mắc viêm da cơ địa ở Việt Nam. Theo báo cáo của pḥng khám Viện Da liễu quốc gia, có khi viêm da cơ địa chiếm khoảng 20% số bệnh nhân đến khám tại pḥng khám.
- Tuổi phát bệnh: thường vào hai tháng đầu, có tới 60% trẻ viêm da cơ địa phát bệnh trong năm đầu, 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh từ 6-20 tuổi. Rất hiếm bệnh nhân phát bệnh khi trưởng thành.
- Về giới không khác biệt rơ rệt giữa nam và nữ.
- Yếu tố di truyền, gia đ́nh cho thấy 60% người bị viêm da cơ địa có con cũng bị bệnh này. Nếu cả bố mẹ đều bị viêm da cơ địa th́ có tới 80% con bị bệnh.
- Các yếu tố làm bệnh khởi phát và nặng lên bao gồm: các dị nguyên trong không khí như các chất thải của rệp nhà, len dạ... Ngoại độc tố của tụ cầu trùng vàng (Staphylococus aureus) đóng vai tṛ siêu kháng nguyên kích thích hoạt hóa T limphô và đại thực bào. Dị ứng nguyên nội sinh (endogenous antigens): trong huyết thanh bệnh nhân có kháng thể IgE có thể kích thích IgE hoặc T limphô đáp ứng viêm. Thức ăn: Một số thức ăn cũng có thể làm vượng bệnh như trứng, sữa, lạc, đậu tương, cá, bột mỳ…

- Các yếu tố khác làm phát bệnh hoặc bệnh nặng lên, đó là giảm chức năng của hàng rào bảo vệ của da cùng với giảm lớp ceramic trên bề mặt da làm cho da dễ bị mất nước gây khô da. Mùa hay bị bệnh thường vào mùa thu đông, nhẹ vào mùa hè. Đồ len dạ của trẻ, của bố mẹ và thậm chí đồ này của chó mèo, đồ thảm hoặc đệm giường cũng làm cho bệnh nặng lên.

Biểu hiện lâm sàng viêm da cơ địa

- Giai đoạn cấp tính: Biểu hiện bệnh khi cấp tính là đám da đỏ ranh giới không rơ, các sẩn và đám sẩn, mụn nước tiết dịch, không có vẩy da. Da bị phù nề, chảy dịch, đóng vảy tiết. Các vết xước do găi tạo vết chợt, bội nhiễm tụ cầu tạo các mụn mủ và vẩy tiết vàng. Bệnh thường khư trú ở trán, má, cằm, nặng hơn có thể lan ra tay, thân ḿnh.

Biểu hiện bán cấp với các triệu chứng nhẹ hơn, da không phù nề, tiết dịch.

- Giai đoạn mạn tính da dày thâm, ranh giới rơ, liken hoá, các vết nứt đau; đây là hậu quả của việc bệnh nhân ngứa găi nhiều. Thương tổn hay gặp ở các nếp gấp lớn, ḷng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, cổ tay, cẳng chân.
Triệu chứng bệnh: khô da, ban đỏ - ngứa tạo thành ṿng xoắn bệnh lư: ngứa-găi-ban đỏ-ngứa... Ngoài ra người bệnh c̣n có các triệu chứng khác như viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc mắt và viêm ngứa họng, hen. Các biểu hiện bệnh lư như chứng vẽ nổi (dermographism), bệnh vẩy cá thông thường, dày sừng nang lông…có thể gặp trên bệnh nhân viêm da cơ địa.
Vị trí hay gặp mặt, trán, mặt gấp các chi, gáy, mi mắt, cổ tay, mu tay, mu chân, trường hợp nặng có thể lan toàn thân.

Tiến triển của bệnh viên da cơ địa

Ts Nguyễn Duy Hưng cho biết, không dieu tri viem da co dia tiến triển trong nhiều tháng, nhiều năm. Khoảng gần 50% bệnh khỏi khi ở tuổi thiếu niên, nhưng cũng nhiều trường hợp bệnh tồn tại lâu trong nhiều năm cho đến tuổi trưởng thành. Nhiều bệnh nhân bị hen hoặc các bệnh dị ứng khác.
Để chẩn đoán viêm da cơ địa cần có ít nhất 3 tiêu chuẩn chính và 3 tiêu chuẩn phụ.

4 tiêu chuẩn chính:

- Ngứa.
-. Viêm da mạn tính và tái phát (Chronic or chronically relapsing dermatitis).
-. H́nh thái và vị trí thương tổn điển h́nh (Typical distribution and morphology of AD rash).
Trẻ em: Chàm khu trú ở mặt, vùng duỗi.
Trẻ lớn và người lớn: Dày da, Lichen vùng nếp gấp.
- Tiền sử cá nhân hay gia đ́nh có bệnh cơ địa dị ứng (Personal or family history of atopic diseases) như hen, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa.

Các tiêu chuẩn phụ: - Khô da

- Viêm môi
- Đục thủy tinh thể
- Viêm kết mạc mắt và kích thích ở mắt tái phát.
- Mặt: Đỏ, tái.
- Dị ứng thức ăn
- Chàm ở bàn tay
- IgE tăng
- Phản ứng da tức th́ tưp 1 dương tính
- Dễ bị nhiễm trùng da và hay tái phát.
- Ngứa khi ra mồ hôi
- Vẩy phấn trắng
- Chứng vẽ nổi
- Giác mạc h́nh chóp
- Các thương tổn khác giống dày sừng nang lông
- Tuổi phát bệnh sớm
-. Chàm núm vú
- Nếp dưới mắt
-. Quầng thâm quanh mắt
Điều trị viêm da cơ địa cần rất cẩn trọng, có sự hợp tác rất chặt chẽ giữa thày thuốc và người bệnh, đối với trẻ nhỏ là bố mẹ bệnh nhân. Tuỳ theo giai đoạn bệnh là cấp tính, bán cấp hay mạn tính mà cho thuốc bôi phù hợp.
Đọc thêm: Chữa bệnh viêm da cơ địa hiệu quả với những bài thuốc dân gian